Bilansowanie systemu gospodarki odpadami. Przed jakimi wyzwaniami stoją samorządy?

śmieci

Rozwój gospodarki odpadami niesie ze sobą coraz to nowe wyzwania, którym muszą sprostać samorządy. Na czym polegają te wyzwania i jak należy je rozpatrywać?

Zadania samorządów wobec problemu zrównoważenia gospodarki odpadami

Zbilansowana gospodarka odpadami jest zależna od wielu czynników – przede wszystkim od kryteriów społecznych, ekonomicznych oraz środowiskowych (dotyczących problemu przenikania odpadów do środowiska przy jednoczesnej konsekwentnej eksploatacji nieodnawialnych surowców naturalnych). Kwestie, nad którymi należy szczególnie się pochylić, to przede wszystkim rozwój segregacji odpadów oraz dążenie do gospodarki w obiegu zamkniętym.

Szczególnie palący problem stanowi tu zapobieganie produkcji odpadów. W 2014 r. wdrożono Krajowy program zapobiegania powstawaniu odpadów, który miał wpływ na projekty dotyczące gospodarki odpadami w poszczególnych województwach. Z kolei w lipcu 2016 r. uchwalono Krajowy plan gospodarki odpadami 2022.

Wiąże się z tym istotna kwestia recyklingu materiałowego, którym samorządy zajmują się od kilkudziesięciu lat. Rozwój tej dziedziny przyczynił się do powstania firm oferujących odbiór i utylizację odpadów. To z kolei stworzyło szereg możliwości o wymiarze społeczno-gospodarczym – np. związanych z tworzeniem nowych stanowisk zatrudnienia, a często także nowych miejsc pracy. Jest więc konieczne, by cały proces podporządkowany był mechanizmom rynku.

Recykling materiałowy należy ponadto rozpatrywać w kontekście środowiskowym, czyli dotyczącym wspomnianej gospodarki o obiegu zamkniętym. Więcej informacji na jej temat można znaleźć w naszej bazie wiedzy.

Równie istotną kwestią jest zrównoważone gospodarowanie sprzętem elektrycznym i elektronicznym oraz odpadami niebezpiecznymi. Urządzenia RTV i AGD mogą zostać przetworzone w celu odzyskania kosztownych minerałów użytych do ich produkcji. ich prawidłowy recykling jest jednak konieczny także ze względu na zawarte w nich substancje niebezpieczne, które stanowią poważne zagrożenie dla ludzi i środowiska naturalnego.

W chwili obecnej nie dysponujemy narzędziami umożliwiającymi oddzielenie składników niebezpiecznych od pozostałych odpadów komunalnych. Tym ważniejszą kwestię stanowi dopełnienie przez samorządy wszelkich starań, by do zmieszania tych frakcji w ogóle nie dochodziło. W tym celu konieczne jest prawidłowe segregowanie odpadów elektronicznych, również poprzez udostępnianie obywatelom stosownych punktów odbioru.